0909573530Hỗ trợ 24/7
Mùa mưa là thời điểm thử thách với nhiều loại cây trồng, đặc biệt là lan. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu các bí quyết chăm sóc lan mùa mưa từ những chuyên gia, giúp bạn bảo vệ lan yêu thích của mình suốt mùa mưa. Cùng tham khảo thêm các mẹo hữu ích từ để chăm sóc cây lan hiệu quả hơn.
Mùa mưa tuy mang lại lượng nước tự nhiên dồi dào, nhưng lại tiềm ẩn nhiều rủi ro cho phong lan. Khi độ ẩm không khí luôn ở mức cao, cây dễ rơi vào tình trạng dư nước, rễ bị "nghẹt thở", từ đó dẫn đến úng, thối rễ, lan truyền nấm bệnh. Đặc biệt, mưa kéo dài khiến ánh sáng tự nhiên giảm mạnh, cây thiếu quang hợp, yếu ớt, không thể phát triển bình thường.
Nếu không chủ động điều chỉnh chế độ chăm sóc, chỉ sau vài cơn mưa, những giò lan quý có thể hư hại khó cứu. Đây chính là lý do người trồng lan cần nâng cấp biện pháp che chắn, tưới tiêu và phòng bệnh mỗi khi mùa mưa đến gần.
Tưới tiêu và phòng bệnh mỗi khi mùa mưa đến gần
Mùa mưa kéo dài không chỉ khiến độ ẩm tăng cao mà còn tạo điều kiện cho mầm bệnh phát triển nhanh chóng. Nếu không che chắn lan hợp lý, nước mưa tạt trực tiếp hoặc đọng lại ở gốc, thân lan có thể bị úng, thối rễ, thối ngọn – những tổn thương nghiêm trọng rất khó phục hồi.
Làm mái che đúng cách là bước quan trọng đầu tiên. Bạn nên sử dụng bạt nhựa trong, lưới PE hoặc lưới nilon chuyên dụng để làm mái nghiêng, giúp nước mưa thoát nhanh và không nhỏ giọt lên giò lan. Hạn chế dùng các loại bạt kín, bí, vì dễ gây ngột ngạt và thiếu ánh sáng – hai yếu tố lan không thể thiếu để phát triển khỏe mạnh.
Ngoài mái che, đảm bảo sự thông thoáng trong khu vực trồng lan là yếu tố sống còn. Khoảng cách giữa các giò lan nên hợp lý để không khí lưu thông tốt, giúp bề mặt cây nhanh khô sau mưa. Đồng thời, tránh để lan sát vách tường – nơi mưa hắt dễ tạt vào hoặc khí ẩm tích tụ lâu ngày.
Một sai lầm nhiều người thường mắc là đặt lan ở những nơi dễ đọng nước, mặt đất thấp hoặc sát máng xối. Khi nước mưa tràn qua, rễ lan ngập úng, giá thể nhanh mục, tạo điều kiện cho nấm bệnh tấn công từ gốc. Tốt nhất, nên treo lan cao hơn mặt đất ít nhất 50cm, kê giàn có khe thoáng, và kiểm tra thường xuyên vị trí trồng sau mỗi cơn mưa lớn.
Chỉ cần che chắn đúng cách và giữ cho môi trường lan luôn khô thoáng, bạn sẽ giúp cây vượt qua mùa mưa an toàn, tiếp tục sinh trưởng ổn định mà không gặp phải các bệnh hại nghiêm trọng.
Che chắn đúng cách và giữ cho môi trường lan luôn khô thoáng
Trong mùa mưa, độ ẩm không khí tăng cao kéo theo nhiều rủi ro cho phong lan, đặc biệt là các giống dễ nhiễm nấm hoặc thối nhũn. Vì vậy, người trồng cần chủ động kiểm soát độ ẩm và ánh sáng để đảm bảo cây vẫn phát triển ổn định dù thời tiết thay đổi thất thường.
Kiểm soát độ ẩm trong khu vực trồng lan
Để hạn chế ẩm ướt kéo dài, bạn nên đặt lan ở nơi cao ráo, thông thoáng. Nếu trồng trong nhà lưới, nên lắp thêm quạt thông gió giúp luân chuyển không khí, hạn chế tình trạng tù hơi ẩm. Tránh để các chậu lan sát nhau hoặc kê quá sát mặt đất, vì dễ làm độ ẩm tích tụ ở gốc.
Ngoài ra, nên hạn chế tưới nước vào những ngày độ ẩm cao, chỉ tưới khi giá thể khô bề mặt. Sau mưa lớn, hãy kiểm tra lại các chậu lan, dùng khăn mềm lau khô lá và thân để tránh đọng nước lâu gây nấm bệnh.
Bổ sung ánh sáng nhân tạo khi thiếu nắng
Mưa kéo dài nhiều ngày khiến lan không đủ ánh sáng để quang hợp, dễ bị còi cọc, vàng lá. Khi đó, bạn có thể lắp đèn LED trồng cây chuyên dụng (loại ánh sáng trắng hoặc đỏ-xanh hỗn hợp) để hỗ trợ lan quang hợp tốt hơn. Đèn nên bật từ 6–8 tiếng/ngày, đặt ở khoảng cách vừa phải để tránh làm nóng cây.
Việc duy trì đủ ánh sáng không chỉ giúp cây sinh trưởng ổn định mà còn hạn chế nguy cơ nhiễm bệnh – vì môi trường tối ẩm là điều kiện lý tưởng cho nấm và vi khuẩn phát triển.
Mùa mưa là thời điểm các loại nấm bệnh hoạt động mạnh, đặc biệt với những giò lan đang suy yếu hoặc trồng ở nơi ẩm thấp, thiếu thoáng khí. Nếu không phát hiện và xử lý kịp thời, cây lan có thể thối gốc, rụng lá, thậm chí chết hàng loạt chỉ sau vài ngày mưa liên tục.
Dấu hiệu nhận biết lan bị bệnh do mưa:
– Lá bị mềm, nhũn nước hoặc xuất hiện đốm nâu, vàng loang nhanh.
– Thân, rễ có mùi hôi, chuyển màu đen hoặc nâu sẫm.
– Cây yếu, chậm phát triển, ngừng ra rễ hoặc ra mầm mới.
Những biểu hiện này thường khởi phát từ dưới gốc và lan nhanh nếu không kịp xử lý.
Biện pháp phòng ngừa hiệu quả:
– Phun thuốc nấm định kỳ: Dùng các loại thuốc như , hoặc với liều lượng nhẹ, phun định kỳ 10–15 ngày/lần để tạo hàng rào bảo vệ cây. Sau mưa lớn, nên phun sớm khi trời tạnh ráo.
– Vệ sinh giá thể, chậu trồng: Thường xuyên thay hoặc làm tơi giá thể, tránh để nước đọng lâu. Dọn sạch lá rụng, rễ thối trong chậu để hạn chế nấm lây lan.
– Cắt bỏ phần bị bệnh: Khi phát hiện rễ hoặc thân lá bị úng, cần dùng kéo sạch cắt bỏ ngay, sau đó bôi vôi hoặc keo liền sẹo để tránh lây lan sang phần khỏ.
Thường xuyên thay hoặc làm tơi giá thể
Mùa mưa là giai đoạn nhạy cảm với phong lan, vì vậy việc bón phân cần điều chỉnh phù hợp để tránh gây hại cho cây. Bón sai cách không chỉ khiến lan khó hấp thụ dưỡng chất mà còn làm tăng nguy cơ úng rễ, nhiễm bệnh.
Những loại phân cần hạn chế
Trong mùa mưa, độ ẩm cao khiến giá thể luôn ẩm ướt, rễ lan khó thoát nước. Nếu tiếp tục bón phân đạm (N) liều cao, cây dễ mọc mầm yếu, mềm và bị úng thối do thừa nước, thừa dưỡng. Đây cũng là môi trường lý tưởng cho nấm và vi khuẩn phát triển. Vì vậy, cần tránh dùng các loại phân có hàm lượng đạm cao như urea hay NPK thiên về tỷ lệ N.
Ưu tiên dưỡng chất giúp lan khỏe mạnh
Thay vào đó, hãy chọn phân chứa Canxi, Kali, và các chất kích rễ như humic, B1, NAA, vừa giúp rễ cứng cáp, vừa tăng sức đề kháng. Kali hỗ trợ cây chống lại tác nhân gây bệnh, trong khi Canxi giúp thân lá săn chắc, hạn chế thối nhũn.
Bạn cũng có thể bổ sung thêm các dòng phân hữu cơ sinh học hoặc phân vi sinh để tăng độ bền của giá thể và cải thiện hệ vi sinh vật có lợi xung quanh rễ.
Lịch bón phân hợp lý trong mùa mưa:
– Định kỳ 10–14 ngày/lần tùy điều kiện thời tiết.
– Chỉ bón khi giá thể đã ráo nước, tránh bón vào ngày mưa liên tục.
– Luân phiên giữa phân kích rễ – phân vi lượng – thuốc phòng bệnh để cây được bảo vệ toàn diện.
– Ưu tiên bón vào buổi sáng nắng nhẹ, không bón khi trời âm u hoặc có dấu hiệu mưa.
Một chế độ dinh dưỡng cân đối, đúng thời điểm sẽ giúp lan duy trì sức sống, phát triển ổn định dù đang trong điều kiện thời tiết bất lợi.
Mưa dầm nhiều ngày khiến giá thể giữ nước quá lâu, tạo điều kiện cho nấm, vi khuẩn phát triển, làm lan suy yếu, thối rễ. Vì vậy, việc kiểm tra và thay chậu, xử lý giá thể kịp thời là điều cần thiết để bảo vệ cây khỏe mạnh suốt mùa mưa.
Khi nào nên thay chậu cho lan mùa mưa?
– Khi rễ lan bị úng, thối đen hoặc có mùi hôi.
– Giá thể chuyển màu sẫm, bết chặt, không còn tơi xốp như ban đầu.
– Xuất hiện nhiều rêu xanh, nấm trắng hoặc các mảng mốc bám trên bề mặt chậu.
– Nước tưới chảy qua giá thể có màu vàng đục, mùi lạ.
Nếu gặp các dấu hiệu trên, bạn nên thay chậu sớm để ngăn bệnh lan rộng và giúp lan phục hồi.
Cách xử lý giá thể ẩm mốc, lên men hoặc bị rêu hại:
– Loại bỏ hoàn toàn giá thể cũ: Rũ sạch rễ, cắt bỏ rễ hư, ngâm rễ vào dung dịch Physan hoặc nước vôi loãng 10–15 phút để khử khuẩn.
– Giá thể mới cần được xử lý trước khi sử dụng: Nếu dùng vỏ thông, than hoặc dớn, nên ngâm nước vôi trong 1–2 ngày, sau đó rửa sạch và phơi khô.
– Chọn chậu có khả năng thoát nước tốt: Chậu đất nung hoặc chậu nhựa lỗ lớn giúp thoáng khí, tránh đọng nước.
– Sau khi trồng lại, đặt lan nơi thoáng mát, tránh mưa trực tiếp trong vài ngày để cây hồi phục trước khi bón phân trở lại.
Chăm chút từ gốc – giá thể – đến chậu trồng sẽ giúp lan ổn định nhanh sau mưa, đồng thời giảm thiểu rủi ro bệnh hại trong giai đoạn thời tiết ẩm ướt kéo dài.
Chăm chút từ gốc – giá thể – đến chậu trồng sẽ giúp lan ổn định
Mùa mưa là thời điểm cây lan dễ bị úng do giá thể luôn trong tình trạng ẩm ướt. Nếu vẫn tưới nước theo thói quen như mùa khô, cây có thể bị thối rễ, thối gốc hoặc suy kiệt dần vì dư ẩm kéo dài. Do đó, điều chỉnh lịch tưới là bước quan trọng để lan sống khỏe trong mùa mưa.
Không tưới khi độ ẩm cao, thay bằng phun sương:
Khi độ ẩm không khí trên 80%, bạn nên ngừng tưới trực tiếp và chỉ phun sương nhẹ vào sáng sớm những ngày không mưa để giữ độ ẩm bề mặt vừa phải. Phun sương cũng giúp làm mát và cung cấp nước tạm thời mà không khiến giá thể bị ứ nước. Đặc biệt với những loại lan ưa thoáng như lan Vanda, lan Dendro, việc hạn chế tưới đẫm là rất cần thiết.
Cách kiểm tra độ ẩm giá thể trước khi tưới:
– Dùng tay ấn nhẹ vào giá thể, nếu cảm thấy mát, ẩm tay thì chưa cần tưới.
– Quan sát rễ cây: rễ tươi thường căng, trắng hoặc xanh, còn rễ héo là dấu hiệu cần bổ sung nước.
– Có thể sử dụng ống nhựa nhỏ hoặc que tre cắm vào giá thể 15–20 phút, rút ra kiểm tra độ ẩm bên trong để quyết định có nên tưới hay không.
Nguyên tắc “chỉ tưới khi thật sự cần thiết” sẽ giúp hạn chế tình trạng úng, đồng thời tạo điều kiện cho rễ cây hô hấp tốt hơn, từ đó tăng sức đề kháng trước thời tiết bất lợi.
Chỉ tưới khi thật sự cần thiết
Mùa mưa không chỉ ảnh hưởng đến việc tưới nước mà còn có tác động lớn đến sự phát triển của cây lan. Chăm sóc lan trong mùa mưa cần phải điều chỉnh tùy theo từng giai đoạn sinh trưởng của cây. Cùng tìm hiểu cách chăm sóc lan đúng cách theo từng giai đoạn để cây phát triển khỏe mạnh qua mùa mưa.
Giai đoạn nghỉ
Trong giai đoạn nghỉ, cây lan tạm ngừng phát triển, một số loài lan có thể rụng lá và không ra rễ mới. Lúc này, hạn chế bón phân và giảm lượng nước tưới. Dưới trời mưa, độ ẩm trong không khí đã đủ để cây duy trì sự sống, việc tưới nước quá nhiều chỉ khiến giá thể bị ứ nước, dễ gây thối rễ.
Thay vào đó, bạn chỉ cần phun sương nhẹ để giữ độ ẩm ổn định. Đồng thời, giữ ấm cho cây bằng cách hạn chế gió mạnh và tạo độ thông thoáng ở khu vực trồng lan.
Giai đoạn ra chồi non
Khi cây lan bắt đầu ra chồi non, là lúc cây cần nhiều dưỡng chất để phát triển mạnh mẽ. Trong giai đoạn này, việc tăng cường canxi và kali là cực kỳ quan trọng. Canxi giúp cây cứng cáp, tăng sức đề kháng với bệnh tật, đồng thời giúp rễ cây phát triển khỏe mạnh.
Kali đóng vai trò quan trọng trong việc tăng khả năng chống chịu với các tác nhân xấu như nấm bệnh, đồng thời giúp cây lan ra hoa đẹp và bền màu hơn. Hãy ưu tiên các loại phân chứa canxi và kali trong giai đoạn này, và bón với liều lượng nhẹ, đều đặn để cây phát triển đều.
Điều chỉnh chế độ chăm sóc đúng theo từng giai đoạn sinh trưởng giúp cây lan phát triển mạnh mẽ, vượt qua mùa mưa một cách khỏe mạnh và ít bị bệnh tật.
Điều chỉnh chế độ chăm sóc
Mùa mưa có nên tưới lan không?
Không cần tưới nếu giá thể đã đủ ẩm. Chỉ phun sương nhẹ khi cần.
Dấu hiệu lan bị úng, xử lý thế nào?
Thân nhũn, lá vàng và có mùi hôi. Cắt bỏ phần bị hư, ngâm rễ trong dung dịch khử trùng rồi trồng lại.
Nên dùng thuốc nấm gì cho lan vào mùa mưa?
Sử dụng thuốc nấm như Carbendazim hoặc Fungicide để phòng ngừa nấm bệnh.
Mưa nhiều có nên bón phân cho lan không?
Không bón phân trong mùa mưa. Đợi đến khi trời nắng ráo và độ ẩm đất ổn định.
Che mưa hoàn toàn có gây bí, hư lan không?
Che mưa cần thông thoáng, không kín quá để cây không bị thiếu ánh sáng và không khí.
Chăm sóc lan mùa mưa đòi hỏi sự tỉ mỉ và hiểu rõ đặc điểm sinh trưởng của cây. Nếu áp dụng đúng cách, bạn hoàn toàn có thể giúp lan phát triển tốt, hạn chế bệnh hại và ra hoa đẹp. Đừng quên theo dõi thêm nhiều mẹo và sản phẩm hỗ trợ tại để vườn lan của bạn luôn xanh khỏe suốt mùa mưa.
